Ιστορική αναδρομή

Η ίδρυση της πόλεως χάνεται στα μυθικά χρόνια, όταν την ίδρυσαν οι Κορύβαντες, οι οποίοι ήρθαν στην Ιεράπυτνα από τη Ρόδο (εξ ου και η ονομασία Κάμιρος, η οποία ήταν αρχαία ροδίτικη πόλη). Η πόλη βρίσκεται στη θέση της αρχαίας πόλεως Ιεράπυτνας στη νοτιοανατολική Κρήτη.

Παλαιότερες ονομασίες της Ιεράπυτνας ήταν Κύρβα (από τον πρώτο της οικιστή που είχε το ίδιο όνομα), Κάμιρος, Πύτνα (= λόφος) και ήταν μια από τις σπουδαιότερες πόλεις της Κρήτης, ιδιαίτερα κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο. Η θέση της αρχαίας Ιεράπυτνας, η οποία καταστράφηκε (πιθανότατα από το σεισμό του 796) ήταν σε απόσταση ενός χιλιομέτρου από τη σημερινή πόλη, στη θέση Βιγλιά.

Επειδή οι Κορύβαντες σχετίζονταν στενά με τη λατρεία της Κυβέλης, αναφέρονται συχνά ως γιοι της, τους οποίους απέκτησε με κάποιο ήρωα της Σαμοθράκης (Διόδωρος Γ΄ 55). Στη Ρόδο τους θεωρούσαν παιδιά του Ηλίου και της Αθηνάς, ενώ στη Σαμοθράκη γιους του Απόλλωνα και της Ρυτίας. Η σύνδεση των Κορυβάντων με τον χορό οδήγησε στη σκέψη ότι ίσως είχαν σχέση με τις Μούσες, κι έτσι από πολλούς αναφέρονται ως γιοι της Θάλειας και του Απόλλωνα (Βιβλιοθήκη Απολλοδώρου, Α΄ 3, 4) ή του Δία και της Καλλιόπης. Οι Κορύβαντες αναφέρονται και ως γιοι του Κρόνου, ενώ κατά τους Ορφικούς κατάγονταν από την Περσεφόνη.